Lokalizacja: Kraków, Polska
Ogrody społeczne lub sąsiedzkie to dostępne dla wszystkich tereny zielone, zagospodarowane przez samych mieszkańców, zgodnie z potrzebami lokalnej społeczności. Sprzyjają budowaniu sąsiedzkich relacji oraz tworzeniu wspólnoty mieszkańców.
Zielony Blok to miejski ogród sąsiedzki założony na dziedzińcu jednego z bloków w Dzielnicy V w Krakowie. Sama Dzielnica V – Krowodrza swoimi granicami obejmuje dawne podkrakowskie osady: Nową i Czarną Wieś oraz Łobzów, które słynęły m.in. z uprawy warzyw. W ogrodach zlokalizowanych przy Młynówce Królewskiej rosły głąbiki krakowskie, karczochy i fasole opisywane przez Oskara Kolberga – czołowego przedstawiciela polskiej etnografii.
Założycielom ogrodu przyświecały cztery podstawowe cele:
- Istnieć jako miejski ogród sąsiedzki.
- Propagować i dbać o lokalną historię Ogrodników krakowskich mieszkających przed laty na tym terenie.
- Prezentować i wspierać ochronę zielonych obszarów miasta Krakowa.
- Być schronieniem dla dzikiego życia w mieście i szerzyć idee dzikiej przyrody na obszarach miejskich.
W ogrodzie nie stosuje się chemicznych środków ochrony roślin i sztucznych nawozów. Kompostowniki służą do przetwarzania biologicznej masy roślinnej, a z dachu wiaty śmietnikowej zbierana jest deszczówka.
Nawiązaniem do ogrodniczych tradycji dzielnicy stał się zorganizowany w 2021 r. projekt #Krowodrza111. Okazją do świętowania była 111. rocznica przyłączenia Krowodrzy do Krakowa. Integracja lokalnej społeczności wokół wspólnej przeszłości oraz pokazanie wciąż żywego ogrodniczego ducha dzielnicy stały się głównymi celami projektu. Zarażanie “ogrodozą” odbywało się poprzez akcje:
- Weźże rzeżuchę to 111 darmowych kubeczków rzeżuchy na 111. rocznicę przyłączenia Krowodrzy do Krakowa, które można było odebrać w wybranych miejscach 1 kwietnia;
- Partyzancka majówka, która miała na celu zachęcenie mieszkańców Krowodrzy do spontanicznego, oddolnego sadzenia na publicznych terenach. W myśl zasady “Opuść teren lepszym niż go zastałeś” miejscy partyzanci mieli za zadanie odnaleźć miejsca, o które nikt nie dba (porzucone donice, niezagospodarowane i zaniedbane działki, skwery) i zasiać na ich terenie słoneczniki i dynie. Swoim czynem mogli pochwalić się na stworzonej specjalnie do tego celu mapie. Mapa wydarzenia „Partyzancka majówka na Krowodrzy” dostępna pod adresem: tiny.pl/r6wd6.
- Sześć instalacji ogrodniczych stworzonych w myśl idei jadalnego krajobrazu (ang. edible landscaping), czyli sadzenia na rabatach roślin jadalnych, które pozwalają na eksponowanie ich walorów ozdobnych. Opisy instalacji dostępne są na stronie: https://www.zielonyblok.pl/instalacje-ogrodnicze/
- Miejscy Samosiejscy to wyzwanie, które polegało na publikowaniu min. 20 filmików prezentujących własne uprawy mieszkańców. Dzięki determinacji lokalnych ogrodników zadanie zostało zaliczone, a Komisja Ochrony Zieleni Rady Dzielnicy V Krowodrza przekazała 6 tys. zł na zakup drzewa projektu. Kwota ta umożliwiła zakup 14 jabłoni, z których w listopadzie 2021 r. powstał Sad Krowoderski.
- Krowie lato to cykl wakacyjnych wydarzeń mających na celu łączenie działań ogrodniczych ze sztuką.
W ramach projektu powstała również grupa Facebook’owa Ogrodnicza Krowodrza działająca jako kolektyw ogrodników we współpracy z Zielonym Blokiem oraz Fundacją Czas Wolny.
Zarówno Zielony Blok jak i projekt #Krowodrza111 starają się integrować lokalną, krowoderską społeczność wokół ogrodniczej przeszłości dzielnicy, a sami mieszkańcy swoimi działaniami pokazują, że chcieć znaczy móc.
Więcej informacji: https://www.zielonyblok.pl/ https://www.facebook.com/zielonyblok https://www.facebook.com/sadkrowoderski
Źródło zdjęć: https://www.zielonyblok.pl/