Lokalizacja: Dortmund (Niemcy), Turyn (Włochy), Zagrzeb (Chorwacja), Ningbo (Chiny)
Tradycyjnie urbanizacja oznacza utratę terenów zielonych w miastach, co ma negatywny wpływ na wodę, powietrze, glebę, bioróżnorodność, zdrowie ludzi i klimat. Przyszłość potrzebuje zrównoważonych miast i tutaj zielona infrastruktura i rozwiązania oparte na przyrodzie mogą odegrać kluczową rolę. Komisja Europejska definiuje rozwiązania oparte na przyrodzie jako „rozwiązania inspirowane i wspierane przez naturę, które są opłacalne, a jednocześnie zapewniają korzyści środowiskowe, społeczne i gospodarcze oraz pomagają budować odporność”.
ProGIreg to europejski projekt wykorzystujący przyrodę do regeneracji obszarów poprzemysłowych w Europie i Chinach. W ramach projektu w postindustrialnych dzielnicach miast – Dortmundzie, Turynie, Zagrzebiu i Ningbo, powstały cztery Living Laby. Projekt wykorzystuje naturę do rewitalizacji miast z i dla mieszkańców i jest finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Horyzont 2020 realizowanego od czerwca 2018 do 2023 roku. ProGIreg oznacza „produktywną, zieloną infrastrukturę dla postindustrialnej rewitalizacji miast: natura dla odnowy”.
Living Laby współpracują z czterema partnerskimi miastami – Cascais (Portugalia), Cluj-Napoca (Rumunia), Pireus (Grecja) i Zenica (Bośnia i Hercegowina), które uważnie śledzą postępy w działalności Living Labów oraz angażują się w wymianę wiedzy w celu powielenia rozwiązań opartych na naturze u siebie.
Dla miast biorących udział w projekt stworzonych zostało osiem rozwiązań opartych na przyrodzie, które stworzą w nich wydajną i zieloną infrastrukturę. Pomoże ona poprawić warunki życia mieszkańców oraz zmniejszy podatność miast na zmiany klimatu, a także zapewni wymierne korzyści ekonomiczne obywatelom, jak i przedsiębiorcom w postindustrialnych dzielnicach miejskich.
Osiem rozwiązań opartych na naturze:
- Zajęcia rekreacyjne i czysta energia na dawnych składowiskach odpadów – po dziesięcioleciach zaniedbań gleba na terenach poprzemysłowych jest często złej jakości i niezdatna do użytku. Sprowadzanie żyznej gleby z innego miejsca jest kosztowne, zarówno pod względem środowiskowym, jak i ekonomicznym. Neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla metody przywracania żyzności gleby polegają na łączeniu gleby o niskiej jakości z kompostem z odpadów organicznych i związków biotycznych.
- Nowa zregenerowana gleba – składowiska odpadów są powszechne na terenach poprzemysłowych, podobnie jak wyzwania związane z ich zabezpieczeniem i wykorzystaniem przestrzeni, gdy nie są już używane. Ich dobrze wyeksponowane wysokie kształty mogą być jednak zaletą – są idealne do wytwarzania energii słonecznej lub wiatrowej. Ich zbocza mogą być wykorzystywane do uprawiania różnych sportów, a po przekształceniu w parki publiczne zapewniają malownicze widoki.
- Miejskie farmy i ogrody społecznościowe – na terenach poprzemysłowych często brakuje terenów zielonych do użytku publicznego. Przekształcenie niewykorzystanych terenów miejskich w produktywne ogrody społeczności może mieć pozytywny wpływ na mieszkańców, przyczyniając się do poprawy ich zdrowia psychicznego i fizycznego poprzez kontakt z naturą, zdrowym pożywieniem oraz poczuciem wspólnoty.
- Akwaponika – to połączenie hodowli ryb (akwakultura) w zbiornikach z bezglebową uprawą roślin (hydroponika) w środowisku symbiotycznym, dzięki czemu ścieki rybne dostarczają składników odżywczych potrzebnych do odżywiania roślin. Akwaponika jest idealna do promowania lokalnej produkcji żywności na obszarach o zanieczyszczonej lub złej jakości glebie. Podobnie jak w przypadkuwcześniejszego rozwiązania, żywność produkowana lokalnie przez mieszkańców może prowadzić do ich zdrowszej diety i przyczyniać się do budowania społeczności. Dodatkowo systemy akwaponiki tworzą zielone miejsca pracy.
- Zielone ściany i dachy – poprawiają izolację budynku, ograniczają odpływ wody deszczowej, wychwytują CO2, filtrują zanieczyszczenia i zwiększają bioróżnorodność. To wszystko prowadzi do zmniejszenia zużycia energii i zwiększenia odporności miast. Dostępna technologia jest zaawansowana, ale wyzwaniem jest zwiększenie jej wykorzystania poprzez włączenie jej do lokalnych polityk miejskich.
- Dostępne zielone korytarze – potrzebne do transportu towarów rzeki były cechą wczesnej industrializacji. W dzisiejszych czasach w postindustrialnych miastach często są one opuszczone i niedostępne dla mieszkańców. Celem działania jest poprawa dostępności do tych zielonych korytarzy, aby miasta stały się bardziej przyjazne dla mieszkańców, a mieszkańcy mogli lepiej połączyć się z naturą.
- Lokalne procesy kompensacji środowiskowej – w rozwiązaniach opartych na przyrodzie, dostępne są środki kompensujące środowisko. Jednak uwzględnienie ich w głównych politykach i procedurach planowania urbanistycznego wymaga większego wysiłku w postaci stworzenia bazy rozwiązań i odblokowania funduszy, np. poprzez fundusze adaptacyjne, podatki lub partnerstwa publiczno-prywatne.
- Bioróżnorodność zapylaczy – monitorowanie różnorodności i ilości pszczół oraz motyli to dobry sposób na ocenę przyjazności miasta dla owadów zapylających. Rozwiązanie obejmuje współpracę z lokalnymi mieszkańcami w celu tworzenia, monitorowania i promowania świadomości na temat przestrzeni przyjaznych zapylaczom.
Lokalni obywatele, władze miasta, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe i uniwersytety wspólnie projektują i wprowadzają w życie rozwiązania oparte na przyrodzie. ProGIreg opracowuje samowystarczalne modele biznesowe dla rozwiązań opartych na przyrodzie, w oparciu o naukową ocenę wielu korzyści, jakie zapewniają one dla rewitalizacji społecznej, ekologicznej i gospodarczej.
Więcej: https://progireg.eu/
Źródło zdjęć: https://progireg.eu/