Pierwsza edycja Urban Lab Forum (ULF) odbyła się podczas 11. sesji Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum) w Katowicach w dniach 26-30 czerwca 2022 r.
Podczas ULF zostały zaprezentowane m.in. prezentacje dobrych praktyk przez przedstawicieli laboratoriów miejskich z Polski i zagranicy. W pierwszej części przedstawiciele laboratoriów miejskich opowiedzieli o swoich doświadczeniach i zaprezentowali dobre praktyki, które udało im się wypracować i dzisiaj mogą być inspiracją dla miast zainteresowanych zastosowaniem narzędzia urban labu. Po prezentacjach odbyła się wspólna dyskusji wszystkich osób zainteresowanych przyszłością funkcjonowania urban labów w Polsce i na świecie. Podjęto tematy kierunków rozwoju miejskich laboratoriów, różnych ścieżek ich realizacji w różnych krajach oraz możliwości współpracy w ramach sieci Urban Lab Network.
Goście sesji „Guide to Good Urban Lab Ideas”:
- Maximiallian Becker (Urban Lab Medellin-Berlin),
- Joanna Krukowska (UrbanLab Gdynia),
- Michał Kuszewski (Living Lab Warszawa),
- Siarhei Liubimau (Laboratory of Critical Urbanism, Wilno),
- Paul Manwaring (CITIXL Amsterdam),
- Justyna Puzio (Urban Lab Rzeszów),
- Juan Carlos Carvajal Bermudez (CityLab Berlin).
Przestrzenie kreatywno-warsztatowe typu makerspace, fab lab czy hackerspace można współcześnie znaleźć w różnych kontekstach przestrzennych: od dzielnic przemysłowych i poprzemysłowych, przez osiedla, ulice handlowe, po szkoły czy biblioteki. Zespół badawczy IRMiR interesują potencjalne, jak i faktyczne role, jakie przestrzenie te pełnią w realiach polskich miast. Jak mogliśmy się przekonać, mogą one spełniać liczne funkcje społeczne, w tym: integracyjną, poprawy jakości życia czy wyrównywania szans mieszkańców. Niezależnie, czy przestrzenie te są ulokowane w garażach, czy dzielone z muzeami, stanowią istotne zasoby publiczne służące budzeniu kreatywności, uczeniu się i otwartości. W trakcie dyskusji zastanowimy się także jak tego typu „miejsca trzecie”, o stosunkowo niskim progu wejścia dla mieszkańców, amatorów i przedsiębiorców, są w stanie przekształcić przestrzenie polskich miast i w jakim kierunku będą je zmieniać?
Promocja publikacji IRMiR i prezentacja wyników badań: „Przestrzenie kreatywno-warsztatowe. Makerspace’y, fab laby i warsztaty w przestrzeniach polskich miast” autorstwa Jacka Gądeckiego (AGH) i Bartosza Piziaka (IRMiR) oraz panel dyskusyjny z udziałem zaproszonych Gości:
- Grzegorz Belica (ProtoLab Rzeszów),
- Magdalena Foltyniak (Warsztat Miejski Gliwice),
- Paweł Sielczak (Fundacja Stocznia).
Zebrane doświadczenia i wypracowane dobre praktyki stanowią cenną bazę wiedzy do kontynuacji działań oraz dla innych miast, zainteresowanych wdrażaniem podobnego instrumentu. Jak działają pierwsze polskie urban laby po pół roku od zakończenia pilotażowego projektu, realizowanego na bazie koncepcji stworzonej przez zespół badawczy z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów? Jakie aktywności przyniosły najlepsze efekty i jaka była droga do ich osiągnięcia?
O tym jak zrobić Urban Lab w swoim mieście opowiedziała kierowniczka Urban Lab Gdynia- Joanna Krukowska oraz Sławomir Świder – Zastępca Dyrektora Biura Obsługi Informatycznej i Telekomunikacyjnej Urzędu Miasta Rzeszowa.
Urban lab to instrument mający na celu poprawę jakości życia mieszkańców miast, ale czy jest on narzędziem skalowalnym, czy zarezerwowanym jedynie dla miast np. średniej wielkości? Czy laboratoria miejskie mogą efektywnie funkcjonować zarówno w mniejszej skali, np. dzielnicy, jak i działać w ramach metropolii? Czym powinny się różnić od tych typowo miejskich i jaką powinny przybierać formę, by efektywnie odpowiadać na potrzeby mieszkańców dzielnic oraz metropolii?
Goście panelu dyskusyjnego „Od dzielnicy do Metropolii – zastosowanie urban labu w praktyce”:
- Bartosz Dominiak – Zastępca Burmistrza Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy
- Wojciech Jarczewski – Dyrektor Instytutu Rozwoju Miast i Regionów
- Kazimierz Karolczak – Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Coraz częściej inteligentne rozwiązania, które możemy obserwować w polskich miastach, mają postać innowacji społecznych, w których powstanie angażowani są nierzadko mieszkańcy. Między innymi także dlatego dyskusja na temat innowacyjnych rozwiązań dla miast nie musi ograniczać się do kwestii technologicznych czy gospodarczych. Również bardzo ważnych, ale czy jednak najważniejszych i sprawiających, że nasze miasta stają się przyjazne dla wszystkich jego mieszkańców? Jaki jest uniwersalny przepis na społeczno-technologiczną metamorfozę polskich miast i czy taki w ogóle istnieje zastanowialiśmy się podczas finałowej debaty w strefie Miasto360.
Goście debaty “Jakich innowacji potrzebują polskie miasta?”:
- Bartosz Bartoszewicz – Wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia;
- Aleksandra Guzowska – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej;
- Konrad Fijołek – Prezydent Rzeszowa
