„Urban Lab – Miasto dla Młodych”
Każde miasto boryka się z problemami i napotyka różne trudności na drodze swojego rozwoju. Ani w Polsce, ani na całym świecie nie znajdziemy miasta idealnego. Wyzwań, jakie stoją przed miastami jest wiele i są to między innymi: szybkie tempo starzenia się społeczeństwa, odpływ młodych mieszkańców (w wieku wczesnoprodukcyjnym), czy to w wyniku braku perspektyw zawodowych, czy też niskiej atrakcyjności i niedostosowania oferty miasta dla tej grupy wiekowej. Nie musimy od razu wywrotowo starać się o rozwiązanie każdego z tych problemów. Stawiajmy jednak kolejne kroki w kierunku poprawy jakości życia w miastach! Jednym z takich kroków może być wdrażanie instrumentu laboratorium miejskiego – urban lab.
W projekcie „Urban Lab – Miasto dla Młodych”, wspólnie z wybranymi polskimi miastami, będziemy testować instrument urban labu skierowany do ich młodych mieszkańców. Chcemy stworzyć przestrzeń w mieście (w postaci urban labu), zapewniającą warunki do działań aktywizujących wszystkich mieszkańców, a w szczególności będących motywatorem do angażowania młodych ludzi w życie miasta.
Dlaczego ludzie młodzi? Projekt kierujemy w pierwszej kolejności do osób w wieku 13 do 35 lat*, ponieważ:
- zidentyfikowaliśmy potrzebę wdrożenia w polskich miastach instrumentu integrującego aktywności i działania dedykowane grupie młodych ludzi;
- wybrana przez nas grupa to osoby niedługo wchodzące lub posiadające czynne prawo wyborcze – to młodzi obywatele miast, którym należy pokazywać możliwości ich indywidualnej i grupowej sprawczości;
- uczestnictwo społeczne młodego pokolenia, dzięki swojej dynamice, może oddziaływać na przemiany społeczeństwa i przeciwstawiać stagnacji życia społecznego w środowisku lokalnym, co w miastach tracących funkcje społeczno-gospodarcze jest kwestią kluczową;
- młodzi ludzie odpływają do większych ośrodków miejskich w związku z brakiem perspektyw zawodowych czy niedostosowania oferty miasta do ich potrzeb, zatem działania w ramach projektu mają przyczynić się do próby przeciwdziałania temu zjawisku.
Głównym założeniem projektu jest stworzenie warunków sprzyjających aktywnemu uczestnictwu młodych ludzi w życiu społecznym i obywatelskim, podniesienie jakości ich życia. Projekt kierujemy w pierwszej kolejności do mieszkańców w wieku 13 do 35 lat – grupy, która posiada lub niedługo będzie posiadać czynne prawo wyborcze i wpływać na wypracowywanie rozwiązań dla przyszłości swojej i kolejnych pokoleń. To tej grupie już teraz należy pokazywać możliwości współdziałania i uświadamiać o sprawczości, zarówno indywidualnej, jak i grupowej. Dynamicznie rozwijające się młode pokolenie może nadawać kolorytu i przeciwdziałać stagnacji życia społecznego w środowisku lokalnym, szczególnie w miastach tracących swoje funkcje społeczno-gospodarcze. Chcemy, aby miasta mogły dostosować swoją ofertę, zwiększać perspektywy zawodowe, „wyciągać dłoń” do młodych mieszkańców, mówiąc tym samym: „chodź, działajmy razem”.
W ramach projektu „Urban Lab – Miasto dla Młodych” chcielibyśmy stworzyć warunki do aktywizacji młodych ludzi, które będą swoistym motywatorem do działania, angażowania się w życie miasta i pomogą młodym stać się widocznymi w debacie publicznej. Formuła i działanie urban labów będzie dostosowana do potrzeb młodego pokolenia – młodzi ludzie to przyszli dorośli obywatele miast i miasteczek, którzy, jak każdy, potrzebują być wysłuchani, potraktowani poważnie. W urban labie z założenia nie ma złych pytań, każdy pomysł czy propozycja zasługuje na wysłuchanie, a może i przetestowanie w przestrzeni – bez pouczania z perspektywy dorosłego doświadczenia. Oczywiście młodzi ludzie w kontekście tego projektu będą grupą priorytetową, stanowiącą jego trzon, jednak nie należy zapominać, że z założenia urban laby są miejscem dostępnym dla wszystkich mieszkańców. W tej fizycznej, jak i kreatywnej przestrzeni mają spotykać się interesy różnych grup użytkowników miejskich.
W projekcie biorą udział miasta, które przeszły wszystkie etapy naboru – złożyły fiszkę projektową, a potem poprawnie przygotowały dokument adaptacji koncepcji UL, wyznaczając cele jego funkcjonowania, obszary tematyczne, w jakich chcą się poruszać i realizować poszczególne działania. Cele mogą być różne i zależą od tego, z jakimi problemami boryka się dane miasto, a których rozwiązanie może wspomóc stworzenie i prężne funkcjonowanie urban labu. Każde z miast powinno „uszyć koncepcję na własną miarę”.
Jakie działania w ramach projektu mogą podjąć miasta? Lista jest długa i ogranicza ją tylko wyobraźnia pracujących nad koncepcją urban labu w danym mieście. Oto kilka przykładów:
- Urban Cafe – przestrzeń kreatywna, wpływająca na aktywizację społeczności lokalnej. Tutaj organizuje się inspirujące dla mieszkańców wydarzenia, takie jak seminaria, wykłady, debaty, szkolenia, konferencje, warsztaty, pokazy filmów, jest to także miejsce spotkań mniej oficjalnych, np. członków organizacji społecznych/pozarządowych.
- Projekt Miejski na „6” – inicjatywa skupiona na wsparciu lokalnych innowatorów i realizacji szybkich, skutecznych projektów społecznych poprzez udzielenie minigrantów mieszkańcom na realizację ich własnych pomysłów innowacyjnych.
- Miejska Szkoła Prototypowania – interaktywna przestrzeń, która umożliwi mieszkańcom eksperymentowanie, projektowanie i tworzenie prototypów rozwiązań na rzecz lokalnej społeczności oraz środowiska miejskiego.
- Podaj Dalej – to miejsce, gdzie można naprawić uszkodzone przedmioty, ale również platforma do budowania społeczności, promowania zrównoważonych praktyk konsumenckich i rozwijania kreatywnych umiejętności.
- STEAMedu – edukacja kreatywna, w której młodzi ludzie przestają być tylko biernymi odbiorcami wiedzy, a stają się naukowcami, konstruktorami, odkrywcami czy inżynierami. Podążając za naturalną potrzebą doświadczania i przeżywania otaczającego ich świata – eksperymentują, tworzą i próbują różnych rozwiązań, także tych odnoszących się do otaczającej przestrzeni miejskiej.
- Akademia Młodych Liderów – inicjatywa, której celem jest wyłanianie, szkolenie i wsparcie lokalnych liderów, którzy będą pełnić rolę inicjatorów i „łączników” pomiędzy młodzieżą a różnymi grupami interesariuszy miejskich, takimi jak samorządy uczniowskie, Urząd Miasta, Młodzieżowa Rada Miasta, przedstawiciele NGO, przedsiębiorcy czy uczelnie wyższe.
- Faktor X – dynamiczne narzędzie zakładające realizację działań o charakterze innowacyjnym, których szczegółowy zakres zostanie ustalony po zidentyfikowaniu potrzeb i możliwości lokalnej społeczności. Jego główną ideą jest otwarcie się na potencjał, pomysły i innowacyjne rozwiązania, które mogą wyróżnić dane miasto na tle innych.
W trakcie trwania projektu „Urban Lab – Miasto dla Młodych” będziemy mogli zobaczyć jakie działania sprawdzają się w danym mieście a następnie poprawić, przekształcić czy jeszcze lepiej dostosować do realiów danej aglomeracji. Wszystko to, czego wspólnie się nauczymy w trakcie realizacji projektu, dzięki testowaniu instrumentu urban labu w polskich miastach, będzie wykorzystane w publikacjach projektowych bezpłatnie udostępnianym innym polskim samorządom w obrębie pilotażu. Dodatkowo, poszczególne działania w miastach będą podsumowywane oraz oceniane pod kątem realnej skuteczności i faktycznego wpływu na właściwe kształtowanie jakości życia młodych ludzi.
Projekt „Urban Lab – Miasto dla Młodych” jest realizowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej we współpracy z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów.
Całkowity koszt projektu wynosi: 6 582 045,10 zł
Projekt „Urban Lab – Miasto dla Młodych” jest współfinansowany w ramach programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich 2021-2027. Dotacja współfinansowana jest w 79,71 % ze środków Unii Europejskiej, w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach PTFE 2021-2027 oraz w 20,29 % z budżetu państwa.
#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie